در روزهای اخیر در شرایط بحرانی مانند قطعی اینترنت، اختلال در زیرساخت‌ها و محدودیت‌های فنی، اهمیت آمادگی و تاب‌آوری در فضای دیجیتال را دوچندان کرده است. حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی در شرایط جنگی دیگر صرفاً یک توصیه نیست، بلکه یک ضرورت قطعی برای ادامه فعالیت و پایداری است.
در این مقاله چی قراره یاد بگیریم؟
مروری بر شرایط بحرانی
تجربه‌ی شخصی من به عنوان مدیر یک کسب‌وکار آنلاین و همچنین مشاهده مشکلاتی که دوستان و همکاران در چنین موقعیت‌هایی تجربه کرده‌اند، نشان داد که پیش‌بینی، آمادگی و رعایت چند نکته‌ی مهم می‌تواند نقش بزرگی در حفظ پایداری کسب‌وکار در شرایط جنگی داشته باشد.
در این مقاله، ۱۰ نکته حیاتی برای حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی در شرایط بحرانی را به صورت عملی و بر اساس تجربیات واقعی مرور می‌کنیم.
۱- استفاده از هاست داخلی برای حفظ دسترسی کاربران
اگر سایت شما روی سرور خارجی قرار داشته باشد، در صورت قطع یا اختلال در اینترنت بین‌الملل، کاربران داخل ایران قادر به مشاهده‌ی سایت نخواهند بود. استفاده از هاست داخلی یکی از اقدامات کلیدی برای حفظ کسب‌وکار اینترنتی در زمان بحران است.
۲- تهیه منظم بکاپ و نگهداری آن خارج از شبکه
هر تغییری که روی سایت انجام می‌شود باید نسخه‌ی پشتیبان داشته باشد. نکته مهم این است که این بکاپ نباید فقط روی هاست ذخیره شود. نگهداری نسخه‌های بکاپ روی حافظه‌ی شخصی (مثل لپ‌تاپ یا هارد اکسترنال) یا فضای ابری مستقل، در شرایط بحرانی به شدت توصیه می‌شود.
۳- کاهش وابستگی به سرویس‌های خارجی
برای حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی در شرایط بحرانی، استفاده از سرویس‌های لوکال یا داخلی به‌جای سرویس‌های خارجی مانند Google Fonts، APIهای بین‌المللی یا ابزارهای تحلیلی ضروری است. تحریم یا قطعی ارتباطات، این ابزارها را به‌راحتی غیرقابل استفاده می‌کند.
۴- داشتن چند روش پرداخت جایگزین
در برخی موارد مشاهده کردیم که با قطع شدن یک درگاه پرداخت، کل فروش سایت متوقف شده و مشتریان قادر به تکمیل خرید نبوده‌اند. حتماً بیش از یک درگاه داشته باشید و در کنار آن، روش‌های جایگزینی مثل کارت به کارت یا کیف پول داخلی نیز فراهم کنید تا مشتریان بتوانند خرید خود را انجام دهند.
۵- تست روزانه‌ی فرآیندهای کلیدی سایت
در شرایط بحرانی، امکان دارد بخشی از سایت بدون اطلاع شما از کار بیفتد. تست روزانه‌ی فرآیندهایی مانند خرید، ثبت‌نام و احراز هویت برای حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی بسیار حیاتی است. به عنوان مثال در یکی از روزهایی که سرور مشکلی جزئی داشت، فرآیند ثبت سفارش دچار اختلال شده بود و ما تا چند ساعت از آن بی‌خبر بودیم.
۶- استفاده از چند کانال فروش و بازاریابی
تنوع کانال‌های فروش، تضمین مهمی برای حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی در مواجهه با اختلالات پلتفرم هاست. داشتن وب‌سایت در کنار شبکه‌های اجتماعی یا اپلیکیشن، ریسک قطع دسترسی کاربران را به شدت کاهش می‌دهد.
۷-ایجاد راه ارتباطی مستقل با کاربران
در بحران‌ها، برخی کانال‌های ارتباطی ممکن است از دسترس خارج شوند. در چنین شرایطی پیامک، تماس تلفنی یا ارسال اعلان از طریق اپلیکیشن، به شما کمک می‌کند تا ارتباط با کاربران را حفظ کنید. ما در چند مورد از ارسال پیامک انبوه برای اطلاع‌رسانی استفاده کردیم و بازخورد بسیار خوبی گرفتیم.
۸- نگهداری اطلاعات حیاتی به‌صورت لوکال
در تجربه‌ای که خودم داشتم، دسترسی به یکی از سرویس‌های ذخیره‌سازی خارجی (google drive) به مدت چند روز غیرممکن شد. از آن زمان تصمیم گرفتم اطلاعات مهم مثل لیست مشتریان، فاکتورها و گزارش‌ها را هم روی سیستم‌های محلی و هم در یک سرویس داخلی مطمئن ذخیره کنم.
۹- مستندسازی کامل فرآیندها برای کاهش وابستگی
یکی از تهدیدات بزرگ در زمان بحران، وابستگی کسب‌وکار به یک یا چند فرد خاص است. با مستندسازی دقیق وظایف، فرآیندها و دسترسی‌ها، می‌توان در نبود افراد کلیدی هم کسب‌وکار اینترنتی را حفظ و ادامه داد.
۱۰- تجربه شما
در مسیر حفظ و پایداری کسب‌وکارهای اینترنتی، هیچ چیز به اندازه‌ی تجربه‌های واقعی و کاربردی ارزشمند نیست. اگر شما هم در شرایط بحرانی با چالشی مواجه شده‌اید و راه‌حلی برای عبور از آن پیدا کرده‌اید، خوشحال می‌شویم آن را با ما و دیگر صاحبان کسب‌وکارها به اشتراک بگذارید.
جمع بندی و صحبت پایانی
همان‌طور که در این مقاله بر اساس تجربه‌های شخصی خودم و مشاهده‌ی مشکلات دیگران بیان کردم، بحران ممکن است در هر لحظه و به هر شکلی رخ دهد. از اختلالات اینترنتی گرفته تا جنگ، قطعی سرویس‌ها یا مشکلات فنی گسترده. آنچه اهمیت دارد، آمادگی و پیش‌بینی برای چنین شرایطی است.
رعایت این ۱۰ نکته حیاتی برای حفظ کسب‌وکارهای اینترنتی در شرایط بحرانی می‌تواند تا حد زیادی از توقف فعالیت، از دست رفتن اطلاعات، قطع ارتباط با مشتریان و حتی خسارات مالی جلوگیری کند. این نکات نه فقط برای مدیریت بهتر، بلکه برای افزایش تاب‌آوری، امنیت و تداوم فعالیت کسب‌وکارهای آنلاین ضروری هستند.
امیدواریم هیچ‌گاه درگیر بحران‌های جدی نشویم و همیشه صلح و امنیت در کشور برقرار باشد.
ستار الماسی نویسنده مطلب
پس از چندین سال طراحی سایت با وردپرس، امروز اینجا با مهارت وب در کنار شما هستم تا با هم بتونیم حرفه‌ای‌تر و بیشتر از وردپرس استفاده کنیم و سایت‌های بهتری را با وردپرس بسازیم و ازش کسب درآمد داشته باشیم.
